Cylchlythyr Gorffennaf 2025

‘Mae rheolau trydan presennol yn ein hatal rhag cychwyn Clwb Ynni Lleol’

An aerial shot of a white beach, blue sky, blue sea and a sweeping bay
Mae Barra a Vatersay yn yr Alban eisiau sefydlu Clwb Ynni Lleol. Credyd: Stephen Kearney

Un o'r rhesymau pam ein bod ni'n ymgyrchu dros addasiad P441 i reolau masnachu trydan yw galluogi mwy o generaduron adnewyddadwy mwy sydd wedi'u cysylltu ag is-orsafoedd cynradd i ymuno â Chlybiau Ynni Lleol, lle maent ar hyn o bryd yn cael eu hatal rhag gwneud hynny.

I rai cymunedau, mae hyn yn rhwystr rhwystredig i filiau is ac incwm mwy i generaduron.

Mewn clwb Ynni Lleol, o dan y rheolau presennol, mae'n rhaid i'r defnyddwyr a'r generaduron gael eu mesur ar yr un foltedd ar hyn o bryd. Fel arall ni allant ymuno â'i gilydd. Rydym yn dod ar draws hyn amlaf gyda generaduron sydd wedi'u cysylltu ar 11kV ac ni allant ymuno â chlwb gydag aelwydydd, sydd wedi'u cysylltu ar foltedd isel (LV).

Mae'r rhwystr hwn yn effeithio ar rai gosodiadau adnewyddadwy mwy ond mae hefyd yn fwy o broblem mewn ardaloedd anghysbell, lle mae tuedd i fod llai o gapasiti ar y rhwydwaith, sy'n golygu bod generaduron yn aml yn cael eu cysylltu ar 11KV yn hytrach nag LV. Gall Clwb Ynni Lleol gyfrannu at ddefnydd effeithlon o'r rhwydwaith trwy ysgogi aelwydydd i ddefnyddio mwy o bŵer wrth iddo gael ei gynhyrchu. Mewn ardaloedd â rhwydwaith gwannach, gallai hynny helpu i osgoi'r angen i atgyfnerthu seilwaith trydan, gan leihau costau i bawb.

Gallwch ddarllen mwy am ddau gynhyrchydd cymunedol sy'n wynebu'r sefyllfa hon yn ein herthygl yma.

Ymgynghoriad P441: y diweddaraf

Unrhyw ddiwrnod, rydym yn disgwyl manylion yr ymgynghoriad ar yr eglurhad a'r addasiad pwysig hwn i'r rheolau ynghylch masnachu trydan a marchnadoedd ynni lleol.

Rydym yn addo rhoi gwybod i chi am hyn cyn gynted ag y byddwn yn gwybod mwy! Os ydych chi eisiau rhagor o wybodaeth am pam rydym yn ymgyrchu dros hyn, gallwch ddarllen mwy yma.

Ynni Lleol Bridport ar newyddion ar-lein y BBC

Mae'r clwb hirhoedlog Ynni Lleol Bridport wedi ymddangos y mis hwn ar newyddion ar-lein y BBC fel rhan o erthygl am ymgyrch llywodraeth y DU am fwy o ynni gwynt.

Mae'r clwb wedi'i seilio o amgylch tyrbin gwynt sy'n eiddo i'r ffermwr Peter Bailey.

Dywedodd ysgrifennydd y clwb, Pete West, wrth y BBC: "Mae gennym ni 50 o ddeiliaid tai sydd wedi cael cyflenwad ers dros bum mlynedd bellach ac nid oes yr un ohonyn nhw wedi gadael y cynllun...

"Mae galw mawr i bobl leol elwa o ynni adnewyddadwy ac maen nhw'n fwy tebygol o dderbyn tyrbin gwynt os gellir eu cyflenwi ag ynni cost isel."

Cafodd y stori newyddion ei hysgogi gan ryddhau strategaeth Tasglu Gwynt Ar y Tir y llywodraeth.

Adroddodd y BBC fod y llywodraeth eisiau gweld mwy o fudd i gymunedau sy'n byw mewn ardaloedd lle mae tyrbinau gwynt wedi'u gosod.

Gall Clybiau Ynni Lleol ddarparu mecanwaith ar gyfer hyn. Gyda'n cefnogaeth ni, maen nhw'n cael eu rhedeg gan y gymuned, gan ostwng biliau, cadw mwy o arian yn yr ardal leol, a chefnogi ynni adnewyddadwy lleol.

Archwilio Ynni Lleol fel opsiwn ar gyfer eich ardal

Oes gennych chi ddiddordeb mewn sefydlu rhywfaint o gynhyrchu ynni adnewyddadwy lleol a/neu Glwb Ynni Lleol, ond angen rhywfaint o gyllid i archwilio'r opsiynau?

Os ydych chi eisoes wedi mynychu galwad gyflwyniadol Ynni Lleol, gallwch siarad â ni am gael cynnig am ddim ar gyfer eich amgylchiadau lle byddem yn nodi costau gwahanol gamau yn y broses. Os ydych chi am fynd ymhellach, efallai y bydd angen i chi ystyried cael rhywfaint o gyllid.

Mae ein cyfrifydd Ynni Lleol, Jo, yn dweud y gallai grŵp cymunedol anffurfiol gael swm bach o gyllid ar gyfer mapio a modelu, ar yr amod bod gan y grŵp gyfrif banc.

Unwaith y bydd grŵp yn mynd ymhellach i mewn i'r broses Ynni Lleol (e.e. ffurfio clwb Ynni Lleol) yna bydd yn haws cael mynediad at gyllid os yw'r grŵp naill ai'n gymdeithas (fel cymdeithas budd cymunedol neu gydweithfa) neu'n Gwmni Buddiant Cymunedol (CIC).
 
*Sylwch fod yn rhaid rhedeg unrhyw gydweithfa Clwb Ynni Lleol ar wahân gan ddefnyddio cyfansoddiad y gydweithfa Ynni Lleol - ni ellir ei wneud trwy strwythur cydweithredol neu gymdeithas presennol grŵp cymunedol.*

Mae Ynni Cymunedol Lloegr yn darparu gwybodaeth am gael cyllid yma ac Ynni Cymunedol yr Alban yma. Mae Ynni Cymunedol Cymru yn rhannu cyfleoedd ariannu gydag aelodau a gallwch ymuno yma. Mae yna hefyd chwiliadau ariannu am ddim fel yr un hon gan Charity Excellence a gall cynghorau lleol yn aml eich cyfeirio i'r cyfeiriad cywir. Mae ffynonellau ariannu poblogaidd yn cynnwys y Loteri Genedlaethol a'r Cynllun Iawndal Ynni.